| Ligging | Het goed Ten Massche was gelegen ten noorden Zuilenburg in Overlangbroek. |
| Andere benamingen | van der Massche, ten Masch, Bemmelshofstede |
| Ontstaan | In 1401 komen we voor het eerst een vermelding tegen van het goed Ten Massche, terwijl er van een hofstede in 1408 gesproken wordt. Waarschijnlijk behoorde het tot één van de ontginningshuizen uit de 13e of begin 14e eeuw, die meestal de vorm van een woontoren hadden. |
| Geschiedenis |
In 1374 wordt de onmondige Jan van Broechuysen Florensz beleend met 27 morgen
land en een hofstede te Overlangbroek, dat dan eigendom is van Wouter van Damasch
was. Deze Wouter is voor 1371 overleden. In dat jaar wordt zijn weduwe vrouwe
Maria heer Jansdr, van Rynesse genoemd. Dit echtpaar heeft 2 dochters, die in 1381
genoemd worden: jfr. Catharina Janswijf van Slingelant en jfr. Agniese van
Damassche. In 1427 droeg Willem Scade van Westrum twaalf morgen land naast de hofstede Ten Masch op aan Jacob, heer van Gaasbeek, Abcoude, Putten en Stryen. De kinderen van deze Willem Scade, Wouter, Effemie, Mechtelt en Beatris, ontvangen in dat jaar ieder drie morgen in leen 'ten Zutphenschen rechte' van dit goed. In 1438 wordt nog een Herman Scay van Westrum genoemd, weer een andere zoon van bovengenoemde Willem, die in dat jaar door Jacob van Gaasbeek met de hofstede zelf en 15 morgen land beleend wordt. Een andere bron zegt dat het goed in 1429 in bezit komt van de familie Uten Engh, die dan ook al eigenaar is van het ernaast gelegen Zuilenburg. In een acte uit 1577 wordt Hendrik Cornelisz (Goes) verpacht met 40 morgen grond, verdeeld over 4 percelen, door Philippa Uten Engh, weduwe van jonkheer Joost van Amstel van Mijnden. Het grootste perceel is 23 morgen groot en was al in gebruik bij genoemde Hendrik en werd hofstede "van der Massche" genoemd. In de registers van het oudschildgeld betreffende Overlangbroek uit 1600 komen we dezelfde weduwe tegen als eigenaresse, alleen Hendrik is overleden en zijn weduwe wordt genoemd. Rond 1616 is het huis overgegaan naar de familie Van Amstel van Mijnden, die ook eigenaar is van het er tegenover gelegen Zuilenburg. In 1633 wordt het verhuurt aan Elgis van Bemmel. Dan komt het rampjaar 1672, waarin het huis verwoest wordt. Dit blijkt uit meerdere acten: Op 13 mei 1678 komen bij notaris Becker te Utrecht tezamen de erven van zaliger Jacob van Aemstel, heer van Rijsenburg en Zuilenburg om over te gaan tot scheiding van diens goederen. Bij loting krijgt Gerard van Aemstel, te Overlangbroek 'het erff ende gront van een geruïneerde wooningh met een boomgaert' in het geheel 21 morgen groot 'voor deeser gebruyckt sijnde bij Anthony van Bemmel' en nu door Jelis van Dam. Deze Anthony is voor 1675 overleden en daarom wordt er gesproken over een erfgenaam. In 1692 verkoopt de heer van Doornenburg (Jacob van Amstel van Mijnden) "een hofstede met een geruïneert huys en bogaert, groot een en twintigh mergen, genaemt Bemmelshofstede" verkocht wordt aan Bernardus van Oort. Opeens duikt hier de naam Bemmelshofstede op; de naam ten Massche komen we vanaf dan niet meer tegen. In het huisgeldregister van 1724 komen we Cornelis van Ommeren, getrouwd met Jannighjen van Dam, als eigenaar tegen. In 1732 wordt Bemmelshofstede verkocht aan Melchior ten Hove, heer van Rijnauwen, etc. Waarna het nog enkele keren in andere handen over gaat. |
| Bewoners |
- 1371 Wouter van Damasch 1371 - 1374 vrouwe Maria heer Jansdr, van Rynesse 1374 Jan van Broechuysen Florensz - 1427 Willem Scade van Westrum 1438 Herman Scay van Westrum 1429 ?? familie Uten Engh jonkheer Joost van Amstel van Mijnden ca 1577 - ca 1616 Philippa Uten Engh ca 1616 familie Van Amstel van Mijnden 1678 - 1692 Gerard van Aemstel 1692 Bernardus van Oort Bemmelshofstede 1724 - 1732 Cornelis van Ommeren 1732 Melchior ten Hove, heer van Rijnauwen - 1770 David ten Hove, heer van Rijnauwen 1770 Cornelis Mauritsz. van Eelde - 1796 Jan Hermansz van Eelde 1796 Frederik de Ridder - 1831 Hendrik de Ridder |
| Huidige doeleinden | Het terrein is nu weiland. |
| Opengesteld | n.v.t. |
| Foto's | |
| Bronnen |
Tekst: Dr. A.A.B. Bemmel, De Bemmelshofstede in Overlangbroek (2), In: tijdschrift
van de historische kring "Het Kromme Rijngebied", 1992, blz. 6 - 17 Dr. A.A.B. Bemmel, De Bemmelshofstede in Overlangbroek (2), In: tijdschrift van de historische kring "Het Kromme Rijngebied", 2000, blz 32 - 34 Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht, onder redactie van B. Olde Meierink, Utrecht, Uitgeverij Matrijs, 1995 |