Rijnestein

Ligging	Ten zuiden van de Nedereindseweg in het gebied Rijnenburg, dat sinds 1 januari 2003 bij de gemeente Utrecht hoort, daarvoor bij de gemeente Nieuwegein. Vanuit Nieuwegein lag het huis direct links na het viadukt van de A2.
Ontstaan	Het kasteel wordt voor het eerst vermeld in 1392.
Geschiedenis	Het kasteel Rijnestein was een leen van de heren van Vianen en de oudste belening dateert van 1392, wanneer Gerrit van Rijn ermee wordt beleend. Hoe oud het kasteel dan al is en wie het gebouwd heeft is onbekend. In 1398 wordt Gerrit samen met zijn broer WIllem genoemd als leenman van de Graaf van Holland. Gerrit wordt opgevolgd door zijn zoon Evert en Evert schrijft in 1418 samen met zijn broer Zoude, Lodewijk van Montfoort en Herman Beynken een brief aan Jan van Beieren, Graaf van Holland, dat ze niet langer met hem verbonden willen zijn. Evert heeft alleen een dochter, Dorff of Durve geheten, die trouwde met Wouter van Mathenesse. Het geslach van Mathenesse woonde op het kasteel te Riviere in Schiedam en Wouter en zijn zoon Adriaan zullen zelden of helemaal niet op het kasteel Rijnestein gewoond hebben. Wouter had waarschijnlijk al snel het kasteel overgedragen aan zijn zoon Adriaan en deze besluit het op zijn beurt in 1469 over te dragen aan zijn neef Jan van Renesse van Baer. Jan was een zoon van Agnes van Rijn, een zus van Dorff van Rijn en werd schepen en burgemeester van Utrecht. Tijdens de Tweede Utrechtse Burgeroorlog (1481-1483), waarbij ook de Hoekse en Kabeljauwse twisten een rol speelden, werd het kasteel in 1481 zwaar beschadigd door brand, maar waarschijnlijk daarna weer snel hersteld. Gedurende meer dan honderd jaar vererde het kasteel van vader op zoon binnen de familie Van Renesse van Moermond, die allen Johan heetten, totdat het in 1598 in leen gegeven wordt aan Jacob van Renesse van Baer. Jacob sterft zeven jaar later. Volgens het boek "Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht" verwerpt Jan van Renesse van Baer de erfenis van zijn vader, omdat deze met een schuld was belast. Het huis werd door de curator van de boedel overgedragen aan Anton van Utenhove, die trouwde met Agnes van Renesse van Baer. Agnes was een zus van Jacob van Renesse van Baer, die in 1605 overleed. Volgens de website van de Historische Kring van Nieuwegein, werd op verzoek van de weduwe van Jacob van Renesse van Baer het kasteel Rijnestein overgedragen aan haar schoonzus Agnes. Na het overlijden van Antonie van Utenhove, wordt zijn zoon Carel met het kasteel beleend. Hij verbeelf waarschijnlijk vaak in Engeland, omdat hij ambassaseur extra-ordinaris bij de koning van Engeland was. Als hij in 1661 sterft, wordt Rijnestein door de voogd van zijn kinderen verkocht aan Ansem Boll van Hamersveld. In datzelfde jaar eindigt ook het leenroerig zijn van het huis aan de heerlijkheid van Vianen. Wanneer is mij niet bekend, maar het huis wordt door de familie Boll van Hamersveld verkocht aan de familie De Casembrood. In 1756 wordt Rijnestein door Jean Louis de Casembrood verkocht aan Rhijnhard Carel Adriaan Willem baron van Heyden, die onder andere kamerheer van stadhouder Willem IV was. Zes jaar later verkoopt hij Rijnestein aan zijn neef Sigismund van Heyden. Sigismund hechtte veel belang aan het kasteel Rijnestein, want hij voegde de naam van het kasteel aan zijn eigen naam toe. Evenals zijn oom verkeerde hij veel aan het Hof in Den Haag, want hij was groot-kamerheer van Willem V. Zijn huwelijk met Maria Frederica van Reede van Amerongen werd gezegend met zeven kinderen. Sigismund Jacques erft zijn bezittingen. De familie is ook eigenaar van het Huis Laarwoud bij Zuidlaren en wonen daar ook, want het kasteel Rijnestein is in 1779 al verdwenen. Sigismund Jacques sterft in 1830 op Laarwoud en hij laat een zoon en twee dochters na, waarvan alleen de oudste dochter trouwt. Zij zoon Louis sterft in 1886 en zijn bezittingen vererven op de kinderen van zijn zus Marie Frédérique Isabelle, die getrouwd was met Jkhr. Mr. Paul Antoine Guillaume de Milly. Deze kinderen noemen zich voortaan De Milly van Heyden Rijnestein en verkopen de grond van Rijnestein in percelen. Op de oudste adbeelding van het kasteel op de kaart van Jutphaas door Verstralen uit 1626 zien we twee haaks op elkaar staande vleugels. Deze afbeelding is niet direct vergelijkbaar met een tekening van Roelant Roghman uit 1646. Roelant tekende het huis vanuit het noorden zien we een groot blokvormig huis, bestaande uit een souterrain met daarboven twee bouwlagen, gedekt door een zadeldak, met aan de ene zijde een trapgevel en aan de andere zijde een tuitgevel. In het verlengde van dit blokvormige huis bevond zich een lagere vleugel van twee vensters breed met haaks daarop een niet zo'n lange frontvleugel, die gedekt wordt door een schilddak. (zie afbeelding 1). Deze frontgevel stamt waarschijnlijk uit het tweede kwart van de 17e eeuw, terwijl de rset van het kasteel 16e eeuws is. Op een tekening van L.P. Serrurier van ca 1730 zien we het kasteel vanuit het zuidwesten. De voorgevel is dan rechtgetrokken met in het midden een rondbogige ingang. De ingang kon bereikt worden via een brug, waarin zich een ophaalbrug bevond. Aan beide zijden van deze ingang bevonden zich op de erboven gelegen verdieping twee vensters. In de westgevel zijn bijna geen vensters aangebracht; wel bevinden zich in deze gevel enkele gemakken.
Bewoners	1392 Gerrit van Rijn 1418 Evert van Rijn 1440 - 1442 Dorff of Durf van Rijn, getrouwd met Wouter van Mathenesse 1442 - 1469 Adriaan van Mathenesse 1469 - 1515 Jan van Renesse van Baer 1515 - 1532 Johan I van Renesse van Moermont, heer van Baer 1532 - 1562 Johan II van Renesse van Moermont, heer van Baer 1562 - 1580 Johan III van Renesse van Moermont, heer van Baer 1580 - 1598 Johan IV van Renesse van Moermont 1598 - 1606 Jacob van Renesse van Baer 1605 - 1626 Antonie van Utenhove, getrouwd met Agnes van Renesse van Baer 1626 - 1661 Carel van Utenhove 1661 - 168? Ansem Boll van Hamersveld familie De Casembrood - 1756 Jean Louis de Casembrood 1756 - 1762 Rijnhard Carel Adriaan baron van Heyden 1762 - 1806 (?) Sigismund Pieter Alexander van Heiden 1806 - 1830 Sigismund Jacques van Heiden Reinestein 1830 - 1882 Mr. Louis van Heiden Reinestein Familie De Milly van Heyden Rijnestein
Huidige doeleinden	Ten westen van het vroegere kasteelterrein staat nu een boerderij met de naam "Rijnenstein". Deze boerderij is bewoond.
Opengesteld	De boerderij is niet toegankelijk.
Foto's
Bronnen	Tekst: B. Olde Meierink (redactie), Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht, Onder auspiciën van de Stichting Utrechtse kastelen, Utrecht, Matrijs, 1995, 596 pag. Historische Kring van Nieuwegein Museum Warsenhoeck Afb. 1: Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht Foto 1: Uit eigen collectie Afb. 2: boek: Provincie Utrecht, 1966 Afb. 3: Kastelengids van Nederland Afb. 4: Het Utrechts Archief