Randenbroek

Ligging De buitenplaats staat in het Randenbroekerbos, Heiligenbergerweg 113, in de gemeente Amersfoort.

Tekening van het huis uit 1680

Ontstaan De oudste vermelding dateert van 1325, maar wanneer het huis gebouwd is, is niet bekend.
Geschiedenis De naam van deze buitenplaats is ontstaan door zijn ligging: op een rand van een moerassig gebied (= broek). Langs de rand van de Utrechtse Heuvelrug bevinden zich een aantal wat hoger gelegen zandgronden, zoals de Heiligenberg. Op één van deze hoger gelegen gebieden werd het huis Randenbroek gebouwd. Oorspronkelijk stond hier een hofstede.
In 1325 komen we de naam Randenbroek voor de eerste keer tegen. In dat jaar wordt de ambachtsman Arnoud, heer van IJsselstein, beleend met het goed door de bisschop van Utrecht. De daarop volgende 300 jaar is het huis in bezit van 4 verschillende families, te weten: de families Eggert, De Grebber, Beren en Van Campens. In 1626 erft Jacob van Campen, de bekende bouwmeester, het huis van zijn moeder. Hij heeft onder andere het Kononklijk Paleis in Amsterdam gebouwd. Hij woont in het huis tot zijn dood in 1657. Drie jaar later gaat het huis over in handen van weer een andere familie.

Tussen 1660 en 1814 is het huis in bezit geweest van de families Heerman, De Bruyn, Van Oosten de Bruyn en Beels.
In 1822 komt het huis in bezit van de familie Van Lilaar. De hoofdpoort, die aan de Heiligenbergerweg staat, draagt het jaartal 1822 en is waarschijnlijk gebouwd of vernieuwd in opdracht van deze familie. Slechts elf jaar is het huis in bezit gebleven.

In 1880 wordt A.M. Tromp van Holst eigenaar. Hij bewoonde het huis tot 1903, waarna hij elders ging wonen, hoewel het huis tot zijn dood in 1920 zijn eigendom bleef. De laatste particuliere bewoners en eigenaars waren de Heer en Mevrouw Vrijdag-Moll van Charante. Zij bewoonden het huis tot 1952. Hun zoon Mr. W.G.D. Vrijdag stelde het archief van Randenbroek beschikbaar voor de heer W.J. van Hoorn, zodat deze in 1991 een boek kon uitgeven over Randenbroek.
Tussen 1958 en 1960 werd Randenbroek gerestaureerd.

Van de tuin zijn een aantal kaarten bewaard gebleven, waardoor we een goed beeld hiervan kunnen krijgen. De oudste kaart dateert 1562. Hierop zien we slingerende en geometrische (fruit-boomgaarden) elementen. Andere kaarten dateren uit 1680, eind 17e eeuw, 1724, 1824 en 1920. Door Van Lunteren, een bekende tuinarchitect zijn er veranderingen in de tuin aangebracht en werden er een Koetshuis en een Oranjerie bijgebouwd.
Bewoners 1325 Arnoud, heer van IJsselstein
1405 familie Eggert
familie De Grebber
- ca 1600 familie Beren
1605 - 1660 familie Van Campen
1626 - 1657 Jacob van Campen
1660 familie Heerman
familie De Bruyn
familie Van Oosten de Bruyn
- 1814 familie Beels
1814 - 1824 Sociëteit (Kolfbaan)
1822 - 1833 familie Van Lilaar
1880 - 1820 A.M. Tromp van Holst
- 1952 de Heer en Mevrouw Vrijdag-Moll van Charante
Huidige doeleinden De huidige funktie van het huis is mij niet bekend. Het Park Randenbroek is en vrij toegankelijk stadspark.
Opengesteld Het Park van 10 hectare rond de buitenplaats is vrij toegankelijk.
Herinneringen Hele goede herinneringen heb ik aan het Park Randenbroek: Als klein kind speelde ik daar vaak, omdat we er vlakbij woonden.
Foto's
Bronnen Tekst: Internetset van de Gemeente Amerfoort
Afb. 1: Geschiedenis van de provincie Utrecht deel III (na 1780)