Oostwaard

Ligging Ten zuiden van Maarssen-Dorp, langs de rechteroever van de Vecht, richting Oud-Zuilen.

Tekening van L.P. Serrurier uit ca 1730 (fantasie?)

Andere benamingen Oostwerde, Oostweerd
Ontstaan Wanneer het kasteel is gebouwd is niet bekend. De naam Oostwaard komen we voor het eerst tegen in 1294.
Of er werkelijk een kasteel gestaan heeft is niet zeker. Nergens in de archieven wordt over een 'huys' gesproken en zou de tekening van L.P. Serrurier op fantasie berusten.
Geschiedenis We komen in 1300 een Frederik van Schalkwijk tegen, die geld vermaakt aan het klooster van Oudwijk en daarvoor landerijen in Oostwerde krijgt.
Het geslacht Oostwaard komt voor het eerst in 1294 voor onder de Stichtse edelen; waarschijnlijk is dit geslacht ook eigenaar geweest van het kasteel.
Begin 17e eeuw komen we op een lijst van ridderhofsteden een ridderhofstad tegen onder Maarssen, dat 'aan een particulier behoorde'. Waarschijnlijk wordt hier Oostwaard mee bedoelt.

Op een tekening uit 1730 van L.P. Serrurier zien we het huis afgebeeld als een ruïne. Op een oudere afbeelding van dezelfde kunstenaar, zien we het huis nog intact. Het was een rechthoekig gebouw met een erkervormige uitbouw. Aan de westzijde bevindt zich een aanbouw, die eindigt in een ronde toren.
Deze tekening heeft Serrurier gemaakt naar een prent van Van Alkemade in 'kastelen in Utregt'. Van Alkemade wordt als redelijk betrouwbaar geacht.

In de 18e eeuw komen we verschillende heren van Oostwaard tegen. De eerste is Philippe d'Orville, die rond 1700 koopman is "op Rusland en de Oostzee". Hij woont echter op Vechtenstein. Pas rond 1750 wonen de heren van Oostwaard wel op de hofstede Oostwaard (afb. 2).
In de beschrijving van Vechtensteyn komen we tegen dat volgens een publieke veiling van 7 juli 1800 te Amsterdan, dat de heer Washington eigenaar is.
Tenslotte komen we in de 18e eeuw nog een heer van Oostwaard tegen, de heer A.B. de Joncheere, die echter op Op Buren woont.

Bij een brand in 1922 werd de boerderij, die inmiddels op de fundamenten van het kasteel gebouwd was, bijna totaal verwoest. Er kwamen toen muren te voorschijn met een dikte van 80 tot 100 cm.
De huidige boerderij is aan drie zijden gepleisterd, maar aan de achterzijde, bij de stallen, zien we nog middeleeuwse kloostermoppen. Waarschijnlijk zijn deze nog afkomstig van het vroegere kasteel.
De huidige boerderij ligt tenslotte ook nog op een verhoging. Dit duidt er ook op dat er toch een kasteel heeft gestaan. De heer Peek, eigenaar van de boerderij Oostward, heeft hier een andere verklaring voor. In dit gebied heeft men veel klei afgegraven voor de steenovens en heeft men op de boerderij heen gegraven, waardoor deze als het ware op een verhoging terecht is gekomen.

Dus de dikke muren van de boerderij, de tekening van L.P. Serrurier en de verhoging waarop de huidige boerderij staat, duiden op het ooit bestaan hebben van een kasteel. De archieve zwijgen echter daarover.
Bewoners geslacht Van Oostwaard
Huidige doeleinden De huidige boerderij is bewoond.
Opengesteld De boerderij is niet toegankelijk.
Foto's Foto van de huidige boerderij Foto van de boerderij van dichterbij Tekening van de boerderij door L.P. Serrurier uit ca 1760 Deel van kaartje rond Oud-Zuilen met daarop de naam van het huis (1696)
Bronnen Tekst: Kastelenboek Provincie Utrecht, 1975
Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht, 1995
Drs. W. Smits, Oostwaard, een gesloten boek, In: het Orgaan van de Historische Kring van Maarssen
A.E. Rientjes, Het kasteel Oostwaard aan de Vecht bij Maarssen, In: jaarboekje Niftarlake, 1958, blz. 39 - 41
J. van Veldhuizen, Vecht en Steyn, In: Orgaan van de Historische Kring Maarssen, 1977, no. 1, blz 18
Afb. 1: Orgaan van de Historische Kring van Maarssen
Foto 1 en 2: Uit eigen collectie
Afb. 2: Orgaan van de Historische Kring van Maarssen
Afb. 3: Hannie Weststrate