Oostbroek

Ligging	Ten zuiden van De Bilt, aan de Bunnikseweg nr. 39
Ontstaan	Oostbroek is ontstaan in het begin van de 12e eeuw, toen het als klooster gesticht werd door bisschop Godebaldus (1112-1128).
Geschiedenis	In het jaar 1543 wordt het klooster bezet door Jonker van Raesfeld met zijn soldaten, die er flink huis hielden. Steeds meer monniken vertrekken en uiteindelijk in 1580 zijn er nog slechts een abt en 3 of 4 monniken over gebleven. Het stadsbestuur van Utrecht nam toen het besluit om Oostbroek af te breken, om te voorkomen dat de vijand Oostbroek zou gaan gebruiken als uitvalsbasis voor het aanvallen van de stad Utrecht. Bovendien konden de bouwmaterialen goed gebruikt worden ter verdediging van de stad. Op een stuk muur na wordt alles afgebroken. Dat niet alles is afgebroken blijkt uit een opmeting uit 1648, waarop een gebouwtje is getekend, op de plek van het huidige huis. Nadat er zo'n honderd jaar geen activiteit op het terrein heeft plaats gevonden, wordt in 1676 door de rentmeester van de Staten van Utrecht het terrein via een openbare verkoping verkocht aan Pieter Ruijsch. Er wordt dan gesproken over 'het oude en vervallen huis van Oostbroek'. Pieter heeft waarschijnlijk gebruik gemaakt van het vervallen kloosterrestant om er een gerieflijk en statiger huis van te laten maken. Het huidige vierkante gebouw rust dan ook deels op de oude funderingen. Rond 1700 sterft deze Pieter en het huis wordt geërft door Frederica Ruijsch, die getrouwd is met Francois de Ram, heer van Hagedoorn. In 1714 vermaakt zij Oostbroek aan Maria Elisabeth Ruijsch, die getrouwd is met Carel Gustaaff van Buddenbroek. Negen jaar later verkoopt dit echtpaar het huis aan Abraham Pantzer. Die het op zijn beurt in 1745 aan Jan Gerard Ameldung verkoopt. Het huis wordt dan omschreven als "huijs en hoffstadt Oostbroek, boerenhuijsinge, duijffhuis, enz.". Opnieuw gaat het huis in de verkoop en wel in 1772: Oostbroek wordt gekocht door Burchard Johan baron van Deneke. Daarna gaat het huis een aantal keer over in andere handen door verkoop. Noemenswaardig is nog Otto Willem Falck, die grootse plannen heeft met Oostbroek. Hij laat in 1778 een ontwerp maken voor een nieuwe parkaanleg door Maximilian Friesrich Armauer, die "Tuijnman ter Plaetse aldaar" is. Van dit ontwerp wordt slechts een klein gedeelte gerealiseerd. In 1798 wordt het weer rustiger rond het huis, als het door George Sawijer wordt gekocht. Gedurende ca 30 jaar blijft hij op het huis wonen en rond 1828 blijkt hij het huis te hebben verkocht aan de heer Matthijs Ooster. In 1843 wordt het huis weer verkocht aan Abraham de Haan Pzn. Deze man woonde in Amsterdam en hij besluit het huis ingrijpend te verbouwen; hierdoor krijgt het in grote lijnen het huidige aanzien. Ook het nieuwe huis staat op een door grachten omsloten terrein. Abraham blijft tot zijn dood de eigenaar van het huis, waarna zijn David de nieuwe eigenaar wordt. Deze David verkoopt het huis drie jaar later. Oostbroek wordt nu gekocht door de heer Willem Jan Royaards van den Ham. Willem Jan is wethouder te Utrecht en verkoopt het huis in 1912 aan Jean Chretien van Son. Deze nieuwe eigenaar laat een vleugel aan de oostzijde aanbouwen en verandert de voorgevel. Hierdoor krijgt het huis zijn huidige aanzien. Sinds 1919 is het huis in bezit van de familie van Reek. Dit huis heeft op de begane grond nog muren met een dikte van 65 cm en er is zelfs één muur met een dikte van 80 cm! Door de familie Van Reek werd het Oostbroek in 1978 verkocht aan de Stichting "Het Utrechts Landschap".
Bewoners	- 1580 klooster Oostbroek 1580 - 1676 Staten van Utrecht 1676 - ca 1700 Pieter Ruijsch ca 1700 - 1714 Frederica Ruijsch 1714 - 1723 Maria Elisabeth Ruijsch 1723 - 1745 Abraham Pantzer 1745 - ca 1764 Jan Gerard Ameldung ca 1764 - 1772 Johannes Ameldung 1772 - 1774 Burchard Johan baron van Deneke 1774 - 1778 Mr. Daniel Cornelis de Leeuw 1778 - 1784 Otto Willem Falck 1784 - 1791 Mr. Daniel Cornelis de Leeuw 1791 Arnout Jan van Westreenen 1791 - 1798 Jacob van Dussen, secretaris van Amsterdam 1798 - ca 1828 George Sawijer ca 1828 - 1843 Matthijs Ooster 1843 - 1880 Abraham Bierens de Haan 1880 - 1883 David Bierens de haan 1883 - 1913 Willem Jan Rooyaards van den Ham 1913 - 1919 Jean Chretien van Son 1919 - 1978 Hadde van Reek en familie 1978 Stichting "Het Utrechts Landschap"
Huidige doeleinden	Het huis is nu in gebruik als kantoor van de Stichting "Het Utrechts Landschap". In de Oranjerie is een informatiecentrum en winkeltje ingericht.
Opengesteld	Volgens mij is het huis niet vrij toegankelijk. De oranjerie op het landgoed is ingericht als winkeltje en informatiecentrum van de Stichting.
Foto's
Bronnen	Tekst: Kastelenboek Provincie Utrecht, 1975 Internet site van Het Utrechts Landschap J.W.H. Meijer, Kleine Historie van de Bilt en Bilthoven, Uitg. Reinders, Bunnik, 1995 Foto 1: Peter van der Wielen Afb. 1 en 2: De Utrechtse Heuvelrug. De Stichtse Lustwarande. Buitens in het groen Afb. 3: J.W.H. Meijer, Kleine Historie van de Bilt en Bilthoven, Uitg. Reinders, Bunnik, 1995