Nieuweroord

Ligging De buitenplaats Nieuweroord heeft gelegen tussen de Catharijnesingel en de Kruisvaart in het centrum van Utrecht.

Foto van het huis uit 1917

Ontstaan Het is niet bekend wanneer Nieuweroord is ontstaan. Aan de hand van oude kaarten uit het begin van de negentiende eeuw en bewaard gebleven afbeeldingen kan de conclusie worden getrokken dat het waarschijnlijk om een zeventiende eeuwse buitenplaats gaat.
Geschiedenis Het huis had een U-vormige plattegrond en bestond uit twee verdiepingen. De voorzijde van het huis was aan de kant van de Kruisvaart. De tuin had waarschijnlijk een geometrische aanleg met een vijver een een theekoepel, die uitzag over de Kruisvaart.
Verschillende keren is het huis verbouwd. Het vermoeden bestaat dat in de 18e eeuw een vijfzijdige tuinkamer werd toegevoegd, die een eeuw later werd gemoderniseerd. Ook werd in de negentiende eeuw tussen de beide zijvleugels een drie ramen brede uitbouw toegevoegd. Ook werd het huis toen helemaal gepleisterd, wat in die tijd met veel buitenplaatsen gebeurde.
In de 19e eeuw was Nieuweroord bekend als een theetuin en had een recreatieve funktie. Dit veranderde toen rond 1850 Nieuweroord gekocht werd door F.H.C. baron van Heeckeren Brandsenburg, lid van de Provinciale Staten van Utrecht. Baron van Heeckeren breidde het grondgebied van Nieuweroord uit met het terrein van het bolwerk van St. Marie. Vervolgens vraagt hij aan de tuinarchitect J.D. Zocher jr. om een nieuw park rond zijn huis aan te leggen. Dit werd één van de fraaiste parken van Utrecht.
In 1870 sterft de baron van Heeckeren en het park met daarin het huis wordt verkocht aan F. 's Jacob, oud-officier van het K.N.I.L. en directeur van de Staatsspoorwegen. Hij breidde het park nog verder uit, door de aankoop van het naastgelegen terrein van de vroegere kwekerij Tulpenburg. Hij liet een rozentuin aanleggen en een plantenkas voor de uitheemse planten bouwen.
Na de dood van de heer 's Jacob in 1901 werd Nieuweroord door de gemeente gekocht. Door de plantsoenopzichter J.J. Denier van der Gon werd het park omgebouwd tot een openbaar wandelpark, door de aanwezige moestuin, rozentuin en kas te verwijderen en de paden te verbreden.
Het huis is o.a. nog museum geweest van Staatsbosbeheer, totdat dit in 1918 verhuisde naar het Hogeland. Na veel tegenstand werd het huis verkocht aan de staatsspoorwegen, die het huis afbraken en er hun derde administratiekantoor lieten bouwen.
Bewoners 1850 - 1870 F.H.C. baron van Heeckeren Brandsenburg
1870 - 1901 F. 's Jacob
- 1918 museum van Staatsbosbeheer
Huidige doeleinden Van het huis is niets meer terug te vinden. Wel bevindt zich nog rechts van het derde administratiekantoor een gedeelte van het vroegere park.
Opengesteld Het park ten westen van het derde administratiegebouw van de NS bestaat nog en de plantsoenen voor het tweede en derde administratiegebouw herinneren nog vaag aan dit prachtige park.
Foto's
Bronnen Tekst: Buitens in Utrecht, 1982
Foto 1: Buitens in Utrecht, 1982