Ligging
|
De buitenplaats Nieuweroord heeft gelegen tussen de Catharijnesingel en de
Kruisvaart in het centrum van Utrecht.
|
Ontstaan
|
Het is niet bekend wanneer Nieuweroord is ontstaan. Aan de hand van oude kaarten
uit het begin van de negentiende eeuw en bewaard gebleven afbeeldingen kan de
conclusie worden getrokken dat het waarschijnlijk om een zeventiende eeuwse
buitenplaats gaat.
|
Geschiedenis
|
Het huis had een U-vormige plattegrond en bestond uit twee verdiepingen. De
voorzijde van het huis was aan de kant van de Kruisvaart. De tuin had
waarschijnlijk een geometrische aanleg met een vijver een een theekoepel, die
uitzag over de Kruisvaart.
Verschillende keren is het huis verbouwd. Het vermoeden bestaat dat in de 18e
eeuw een vijfzijdige tuinkamer werd toegevoegd, die een eeuw later werd
gemoderniseerd. Ook werd in de negentiende eeuw tussen de beide zijvleugels een
drie ramen brede uitbouw toegevoegd. Ook werd het huis toen helemaal gepleisterd,
wat in die tijd met veel buitenplaatsen gebeurde.
In de 19e eeuw was Nieuweroord bekend als een theetuin en had een recreatieve
funktie. Dit veranderde toen rond 1850 Nieuweroord gekocht werd door F.H.C. baron
van Heeckeren Brandsenburg, lid van de Provinciale Staten van Utrecht. Baron van
Heeckeren breidde het grondgebied van Nieuweroord uit met het terrein van het
bolwerk van St. Marie. Vervolgens vraagt hij aan de tuinarchitect J.D. Zocher jr.
om een nieuw park rond zijn huis aan te leggen. Dit werd één van de fraaiste
parken van Utrecht.
In 1870 sterft de baron van Heeckeren en het park met daarin het huis wordt
verkocht aan F. 's Jacob, oud-officier van het K.N.I.L. en directeur van de
Staatsspoorwegen. Hij breidde het park nog verder uit, door de aankoop van het
naastgelegen terrein van de vroegere kwekerij Tulpenburg. Hij liet een
rozentuin aanleggen en een plantenkas voor de uitheemse planten bouwen.
Na de dood van de heer 's Jacob in 1901 werd Nieuweroord door de gemeente
gekocht. Door de plantsoenopzichter J.J. Denier van der Gon werd het park
omgebouwd tot een openbaar wandelpark, door de aanwezige moestuin, rozentuin en
kas te verwijderen en de paden te verbreden.
Het huis is o.a. nog museum geweest van Staatsbosbeheer, totdat dit in 1918
verhuisde naar het Hogeland. Na veel tegenstand werd het huis verkocht aan de
staatsspoorwegen, die het huis afbraken en er hun derde administratiekantoor
lieten bouwen.
|
Bewoners
|
1850 - 1870 F.H.C. baron van Heeckeren Brandsenburg
1870 - 1901 F. 's Jacob
- 1918 museum van Staatsbosbeheer
|
Huidige doeleinden
|
Van het huis is niets meer terug te vinden. Wel bevindt zich nog rechts van het
derde administratiekantoor een gedeelte van het vroegere park.
|
Opengesteld
|
Het park ten westen van het derde administratiegebouw van de NS bestaat nog en
de plantsoenen voor het tweede en derde administratiegebouw herinneren nog vaag
aan dit prachtige park.
|
Foto's
|
|
Bronnen
|
Tekst: Buitens in Utrecht, 1982
Foto 1: Buitens in Utrecht, 1982
|