Geschiedenis
|
Op een kaart uit 1645 van J. van Diepenhem komen we een omgracht erf tegen, waarop
meerdere gebouwen te zien zijn met een niet-agrarisch karakter. Dit duidt er op dat
hier een kasteel of buitenplaats gestaan heeft.
Tegenwoordig vinden we aan de Sportlaan nr. 5 de huidige boerderij Brakel. In de
archieven van het klooster Windesheim komen we echter alleen vermeldingen van een
boerderij Brakel tegen.
De Brakel was oorspronkelijk een bisschoppelijk hofgoed, dat door onbekenden
geschonken werd aan de moderne devotie van Windesheim. De oudste vermelding dateert
uit 1406, waarin gemeld wordt: "lande dat den Godshuyse van Winsem gheleghen bi
Swolle toebehoert". In 1460 en 1470 wordt in de manualen van het morgengeld
gesproken over 24 morgen land van "die heren van Wynsen".
Pas in 1535 wordt er voor de eerste keer over pachters gesproken: Dirck Claess en
Hermen Jacobsz. Zij vragen in dat jaar aan het Hof van Utrecht om verminderen van
het huisgeld betreffende het goed De Brakel, dat omschreven wordt als "ontrent
vijfftich margen lants met huys ende hoffstede daerop staende, toebehorende 't
cloester tot Windesheim gelegen Overijssele bij Zwol".
In 1570 komen we de naam Brakel voor de eerste keer tegen: "etselvige guet
Brakel".
Na 1580 viel het aan de Staten van Overijssel toe. Ondanks dat komen we in 1611
nog een acte tegen waarin gesproken wordt over het goed "De Brakel" als belending
"de heeren van Windesheim" toebehorende. In 1616 wordt De Brakel verkocht aan
Johan van Haersolte, burgemeester van Zwolle. In 1630 verkoopt Johan dit goed aan
Vrouwe Anna van Abcoude van Meerten, vrouwevan Essesteyn, weduwe van Jhr. Wilhelm
van Gent, Heer tot Gent. De omschrijving luidt dan: "het goed genaamd Braeckell,
met getimmer van huys, bergen ende schuyr, backhuys, wagenhuys, stakettingen,
boomgaarden [...] gelegen in cattenbroek".
Als je de kaart van Jan van Diepenem goed bekijkt, lijkt het om een riddermatig
goed te gaan. Op de kaart van B. de Roy uit 1677 wordt niet meer dan een
rechthoekje aangegeven. Wanneer het verval is ingetreden is tot nu toe niet in de
archieven gevonden.
Ten noorden van de huidge boerderij vinden we een noh enkele sloten, die mogelijk
onderdeel zijn geweest van de vroegere grachten. Bij de boerderij vinden we 18e
eeuws bakhuisje, dat mogelijk nog een restant van het kasteel of landhuis is.
|